Monday, May 29, 2017

Image Sensor یا حسگر تصویر چیست؟

Image Sensor یا حسگر تصویر چیست؟

حسگر تصویر یا چیپ تصویر (Image Sensor) یک قطعه الکترونیکی در دوربین های مداربسته است که تصاویر را در دوربین دریافت کرده و به سیگنالهای الکتریکی تبدیل می کند.
تقریبا تمام چیپ های تصویر کنونی از نیمه هادی های حساس به نور استفاده می کنند. این نیمه هادی ها طوری ساخته شده اند که با برخورد نور به آنها مقداری مشخص از نور را خود عبور می دهند. با استفاده از قرار دادن تعداد زیادی از نیمه هادی ها – که به آنها سلول نوری می گویند – در کنار هم می توان سطحی ساخت که با برخورد نور یک تصویر به آن تصویر را به صورت سیگنال الکتریکی در آورد.
البته چیپ های تصویر حساسیتی به رنگ ندارند پس تنها می توانند تصویر سیاه و سفید را ثبت کنند. برای حل این مشکل از راه حلی ساده استفاده می شود. سه فیلتر متفاوت (برای سه رنگ اصلی سبز، قرمز و آبی) بر روی چیپ تصویر قرار داده می شود و سلولهای مختلف نوری مسئول اندازگیری رنگ های متفاوت در تصویر می شوند. از کنار هم قرار دادن این رنگ ها، یک تصویر یکپارچه و رنگی تولید می شود.

حسگر های تصویر چه انواعی دارند؟

حسگر تصویر یا Image Sensor را می توان از نظر مشخصه های متفاوتی طبقه بندی کرد.
  • رزولوشن یا تفکیک پذیری:  مشخصه ای که احتمالا همه شما با آن آشنا هستید، تفکیک پذیری یا رزولوشن حسگر است. رزولوشن یک حسگر  نشان میدهد که چقدر می تواند جزئیات مختلف را دریافت کند. برای نشان دادن رزولوشن تصویر یک چیپ تصویر از واحد پیکسل یا مگا پیکسل (به معنای میلیون پیکسل) استفاده می شود. برای ساختن هر پیکسل حداقل به یک سلول نوری نیاز است. پس هر مگا پیکسل از رزولوشن نیاز به یک میلیون سلول نوری دارد. طبیعتا هرچقدر تعداد سلول های نوری یک چیپ تصویر بالاتر برود قیمت آن هم بالاتر می رود.
  • نوع تکنولوژی ساخت چیپ تصویر: از نظر تکنولوژی ساخت یک چیپ تصویر یا می توان CMOS باشد یا CCD. هر یک از این دو تکنولوژی  نقاط قوت و ضعف خود را دارد. تفاوت ساختار این دو چیپ کمی تخصصی است و در مقاله ای جداگانه به آن می پردازیم. از قدیم چیپ های CCD از CMOSها گران قیمت تر بودند و البته کیفیت تصویر بهتری داشتند. با گذشت زمان و پیشرفت علم، چیپ های CMOS توانستند در رقابت برنده شوند. امروزه تقریبا تمام دوربین های مداربسته از چیپ CMOS استفاده می کنند.
  • حساسیت به نور: میزان حساسیت به نور یک چیپ تصویر مشخص می کند که برای ساختن تصویر به چقدر نور نیاز دارد. هرقدر نور مورد نیاز  چیپ تصویر کمتر باشد کیفیت آن بالاتر است. اگر بخواهید از دوربین در یک محیط کم نور استفاده کنید، بهتر است به حساسیت چیپ تصویر آن توجه ویژه ای داشته باشید.
  • بازه داینامیک یا dynamic range: بازه داینامیک یک حسگر تصویر نشان می دهد که این چیپ می تواند چقدر اختلاف سطح نور را دریافت  کند. این مشخصه زمانی اهمیت پیدا می کند که نیاز به دریافت تصویر در محیطی با اختلاف زیاد سطح نور دارید، مثلا پارکینگی تاریک با یک ورودی خیلی پر نور. اگر بازه داینامیک دوربین پایین باشد، محیط داخلی کاملا سیاه دیده می شود و محیط بیرونی کاملا سفید.

دوربین های مداربسته هایک ویژن از چه چیپ تصویری استفاده می کنند؟

دوربین های امروزی هایک ویژن عمدتا از چیپ های تصویر CMOS با روزولشن های متفاوت، حساسیت های مختلف نسبت به نور و بازه های داینامیک متفاوت استفاده می کنند. بسته به نیازی که از دوربین دارید می توانید یکی از دوربین ها را با مشخصه های مورد نیازتان انتخاب کنید.

Frame Rate یا تعداد فریم چیست؟

    Frame Rate یا تعداد فریم چیست؟

    Video Frame Rate یا تعداد فریم تصویر یکی از مشخصه های مهم تصویری دوربین های مداربسته و دستگاه های ضبط کننده است. تعداد فریم یک تصویر مشخص می کند هر ثانیه از آن از چند تصویر ثابت تشکیل شده است.

    فریم یعنی چه؟

    شاید از قبل بدانید که یک فیلم از تعداد زیادی تصویر ثابت تشکیل می شود که پشت سر هم نمایش داده می شوند. به هر یک از این تصاویر یک فریم گفته می شود. برای ساختن یک تصویر متحرک یا یک فیلم باید این فریم ها را با سرعتی مشخص نشان داد.

    تعداد فریم یا Frame Rate چه اهمیتی دارد؟

    مغز انسان برای اینکه یک تصویر را به صورت متحرک ببند نیاز به حداقل 25 تا 30 فریم در ثانیه دارد. یعنی باید در یک ثانیه 25 تا 30 تصویر پشت هم پخش شوند تا شما کاملا حس یک فیلم زنده را دریافت کنید. اگر تعداد فریم های تصویر به اندازه کافی نباشد شما حسی از قطعی تصاویر را در زمان پخش خواهید داشت و پرش های کوچک بین فریم ها را حس می کنید. اگر تعداد فریم ها از سطحی مشخص کمتر شود شما دیگر فیلم را به صورت تعدادی تصویر شکسته می بینید.
    پس برای دیدن یک تصویر زنده 25 فریم در ثانیه کافیست، اما گاهی تعداد فریم تصویر بیش از این مقدار است. بالا بودن فریم این امکان را به شما می دهد که تصاویر را بدون از دست دادن کیفیت کند کنید و جزئیات را در تصویر ببنید. احتمالا شما هم فیلم های ضبط شده با دوربین های فریم بالا را دیده اید (فیلم هایی مثل عبور گلوله از بادکنک و …). دوربین های مداربسته هم گاهی با فریم بالاتر از 25 فریم در ثانیه ساخته می شوند. از این دوربین ها در کاربردهای مختلفی که نیاز به ثبت جزئیات حرکت دارد (مثل ثبت تصویر کار یک دستگاه سرعت بالا، دستگاه پول شمار، حرکت خودروها با سرعت و …) استفاده می شود.

    رابطه تعداد فریم و رزولوشن

    زمانی که رزولوشن تصویر بالا می رود، پردازشگر دوربین به زمان بیشتری برای پردازش تصویر نیاز دارد. گاهی به علت محدودیت قدرت پردازش در دوربین با بالا رفتن رزولوشن مجبور می شوند تعداد فریم را پایین بیاورند تا ثبات دوربین حفظ شود.

    دوربین ها و دستگاه های ضبط هایک ویژن معمولا چند فریم در ثانیه هستند؟

    دوربین های عادی هایک ویژن با رزولوشن ها متعارف همگی 25 یا 30 فریم در ثانیه هستند. برای برخی از دوربین های رزولوشن بالاتر به علت محدودیت های فنی تعداد فریم 15 در نظر گرفته شده اما در هیچ یک از دوربین های این شرکت دوربینی با تعداد فریم زیر 15 فریم در ثانیه تولید نمی شود. برخی از دوربین های سری 4 هایک ویژن دارای تعداد فریم بالاتر از 30 هم هستند. از این دوربین ها معمولا در کاربردهای تخصصی استفاده می شود.
    دستگاه های ضبط هایک ویژن با میتوانند تصویر را با تعداد فریم متفاوتی ضبط کنند. برای اطلاع از تعداد فریم ضبط این دستگاه ها برای هر رزولوشن باید به کاتالوگ آنها مراجعه کنید.

    Effective Pixels یا پیکسل موثر یعنی چه؟

    اصلاح Effective Pixels یا پیکسل های موثر به تعداد پیکسل هایی از چیپ تصویر اشاره می کند که در روند تشکیل تصویر شرکت دارند.

    مگر پیکسل غیر موثر هم داریم؟

    بله، زمانی که لنز نور را بر روی چیپ تصویر می تاباند نور دقیقا بر روی همه حسگر تابیده نمی شود. می توان گفت بخش کوچکی از گوشه های چیپ تصویر امکان ساختن تصویر را ندارد. پس همیشه تعداد پیکسل های یک چیپ تصویر از تعداد پیکسل های موثر آن بیشتر است و از آنجا که تنها پیکسل های موثر در رزولوشن تصویر دوربین مداربسته نقش دارند معمولا به تعداد آنها در کاتالوگ اشاره می شود.

    پیکسل موثر دوربین های هایک ویژن چقدر است؟


    تعداد پیکسل های موثر هر دوربین در کاتالوگ آن نوشته شده است. این تعداد برای هر دوربین متفاوت است.

    Day & Night یا شب و روز در دوربین مداربسته چیست؟

    قابلیت Day & Night یا شب و روز به دسته ای از تدابیر برای عملکرد بهتر دوربین های مداربسته در طول روز و شب گفته می شود.

    تدابیر مرتبط با Day & Night چه هستند؟

    • دید در شب IR: مهمترین قابلیت مرتبط با Day & Night دید در شب IR یا مادون قرمز است. دید در شب مادون قرمز کمک می کند دوربین در  طول شب و در محیطهایی با نور صفر هم به گرفتن تصویر ادامه دهد. از آنجا که در طول روز دوربین معمولا نور کافی برای گرفتن تصویر را دارد، در این مدت برای صرفه جویی در انرژی LEDهای مادون قرمز دوربین خاموش هستند. با کاهش نور محیط از سطحی استاندارد سنسور نور دوربین فرمان روشن شدن LEDهای مادون قرمز دوربین را می دهد.
    • فیلتر IR: فیلتر IR یا مادون قرمز نوعی فیلتر نوری است که از عبور نور مادون قرمز جلوگیری می کند. در دوربین های مداربسته معمولا چیپ تصویر را نحوی می سازند که حساسیت خوبی به نور IR داشته باشد، از این طریق در طول شب و با فعال شدن چراغ های IR دوربین تصویر خوبی ایجاد کند. این موضوع البته مشکلاتی را در طول روز ایجاد می کند. از آنجا که در طول روز هم نور مادون قرمز زیادی در محیط وجود دارد دوربین با جذب آن، دچار اختلال در رنگ می شود. برای رفع این مشکل در طول روز از یک فیلتر IR بر روی لنز دوربین استفاده می شود. با رسیدن شب، سنسور نور به طور همزمان فیلتر IR را برداشته و چراغهای IR را روشن می کند.
    • سیاه و سفید شدن تصویر: نور مادون قرمز فاقد رنگ است (در واقع بازه رنگ هایی مرئی را نشان نمی دهد) پس در صورتی که دوربین با روشن چراغ های IRR همچنان سعی کند تصویر رنگی بسازد، تصویر اصلا رنگ مناسبی نخواهد داشت. از طرف دیگر دوربین ها معمولا عملکرد بهتری از نظر کاهش نویز در تصویر سیاه و سفید دارند، پس با سیاه و سفید شدن تصویر میزان نویز تصویر هم (که به علت تقویت الکترونیکی یا AGC ایجاد شده) کاهش می یابد.

    دوربین های هایک ویژن از کدام یک از این روش ها در عملکرد Day & Night استفاده می کنند؟

    بیشتر دوربین های عادی هایک ویژن از هر سه روش گفته شده به صورت همزمان استفاده می کنند. دوربین های پیشرفته تر هایک ویژن تدابیر پیشرفته تری هم برای مبارزه با کاهش کیفیت تصویر در طول شب دارند.